W dzisiejszych czasach coraz więcej osób decyduje się na prowadzenie działalności nierejestrowanej, zwanej potocznie biznesem na próbę, równocześnie poszukując zatrudnienia lub korzystając z zasiłku dla bezrobotnych. Jednakże pojawiają się wątpliwości co do tego, czy prowadzenie takiej działalności jest zgodne z prawem i czy nie skutkuje utratą statusu osoby bezrobotnej.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, analizując warunki posiadania statusu osoby bezrobotnej oraz konsekwencje prowadzenia działalności nierejestrowanej w kontekście przepisów prawa pracy i zasiłków dla bezrobotnych.
Odkryjmy zatem, czy można jednocześnie prowadzić działalność nierejestrowaną i korzystać ze wsparcia dla osób bezrobotnych.
Warunki by móc uzyskać status osoby bezrobotnej
Zgodnie z legalną definicją zawartą w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, bezrobotny, to:
- Osoba, która bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotna była zatrudniona nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 6 miesięcy
- Osoba niezatrudniona i nie wykonującą innej pracy zarobkowej
- Osoba, która nie złożyła wniosku o wpis do Ewidencji działalności gospodarczej
- Osoba zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej
- Jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkołach dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu programu nauczania tej szkoły oraz uczącej się w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej, prowadzącej kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej, lub w szkole wyższej, gdzie studiuje na studiach niestacjonarnych, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
- Osoba, która nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych
- Osoba, która nie podlega na podstawie odrębnych przepisów obowiązkowi ubezpieczenia społecznego
- Osoba, która nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania.
Ciekawostka 1: Działalność nierejestrowana to praca zarobkowa, która może wpływać na status osoby bezrobotnej
Inna praca zarobkowa, to wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników albo wykonywanie pracy w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych.
Z powyższych zapisów wynika, że posiadanie statusu osoby bezrobotnej nie dyskwalifikuje z jednoczesnego prowadzenia działalności nierejestrowanej jeśli sprzedajesz produkty (fizyczne lub cyfrowe), ale jeśli świadczysz usługi i zawierasz umowy zlecenie lub umowy o dzieło to taka działalność jest już pracą zarobkową w rozumieniu przepisów dotyczących osób bezrobotnych.
Umowy możesz zawierać na różne okresy.
Warto wiedzieć, że status osoby bezrobotnej tracisz tylko na czas zawarcia danej umowy np. umowy zlecenie zgłoszonej do ZUS i z której zleceniodawca opłacił składki.
Jeśli umowa była zawarta na jeden dzień to potem ponownie możesz zgłosić się do Urzędu Pracy i zarejestrować jako osoba bezrobotna.
Tracisz ubezpieczenie jeśli zawierasz w ramach działalności nierejestrowanej umowy o dzieło.
>>> Sprawdź praktyczne wskazówki na start z małym biznesem! Działalność bez rejestracji? Wykonaj samodzielnie audyt biznesowy!
W przypadku umów o dzieło nie ma bowiem podstawy prawnej, aby zleceniodawca opłacił składki na ubezpieczenie.
Zgłoszenie umowy o dzieło do ZUS odbywa się w celach informacyjnych na formularzu ZUS RUD.
Jednocześnie taka umowa powoduje utratę statusu osoby bezrobotnej i brak ubezpieczenia w danym dniu/miesiącu wykonywana umowy o dzieło.
Ciekawostka 2: Limity przychodu należnego są inne dla działalności nierejestrowanej a inne by zachować status osoby bezrobotnej
Zwróć uwagę na fakt, że nawet jeśli w ramach działalności nierejestrowanej sprzedajesz produkty to za pracę zarobkową nie zostanie uznane jedynie osiągnie przychodów do 50% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie.
To inny limit niż przy działalności nierejestrowanej bez statusu osoby bezrobotnej.
Aktualnie limit przychodu należnego zgodnie z ustawą prawo przedsiębiorców to 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie.
Jeśli zarobisz więcej niż 50% w danym miesiącu (przychodu określonego w odniesieniu do minimalnej krajowej) to wciąż możesz prowadzić działalność nierejestrowaną (nie musisz rejestrować działalności gospodarczej w CEiDG), ale stracisz status osoby bezrobotnej.
Ciekawostka 3: Osoby posiadające status osoby bezrobotnej mają obowiązek zgłaszania się na wyznaczone w urzędzie pracy wizyty oraz podejmowania pracy (na podstawie skierowania z urzędu) a działalność nierejestrowana nie może z tymi obowiązkami kolidować
Działalność nierejestrowana nie może kolidować z przestrzeganiem tych obowiązków.
Cechą osoby bezrobotnej powinno być to, że jest gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej.
Wykonywanie drobnych prac np. działalności bez rejestracji nie może w tym przeszkadzać i stanowić usprawiedliwienia w przypadku nie stawienia się na wyznaczone spotkanie.
>>> Czy warto mieć swoją stronę internetową, jeśli dopiero zaczynasz prowadzić działalność nierejestrowaną? Działalność bez rejestracji? Bądź interaktywna!
Ciekawostka 4: Zasiłek dla bezrobotnych a działalność nierejestrowana
Zasiłek dla bezrobotnych jest istotnym wsparciem dla osób, którym urząd pracy nie był w stanie zapewnić adekwatnego zatrudnienia.
Aby otrzymać zasiłek, osoba musi spełnić kilka warunków, w tym być zarejestrowanym w urzędzie pracy, mieć historię zatrudnienia oraz opłacać składki na Fundusz Pracy.
Jednak osoba bezrobotna traci prawo do zasiłku, jeśli podejmie jakąkolwiek pracę zarobkową, w tym również działalność nierejestrowaną, przekraczającą połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Działalność nierejestrowana a status osoby bezrobotnej – co z zasiłkiem gdy było to jednorazowe przekroczenie połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę?
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z grudnia 2020 roku wyjaśnił w intersujący sposób kwestię jednorazowego przychodu.
Sąd stwierdził, że zasiłek dla bezrobotnych ma na celu zapewnić środki do życia w okresie przejściowym między utratą pracy a znalezieniem nowej.
Jeśli osoba ma inne źródła dochodu, nie uzyskuje prawa do zasiłku.
Jednakże, jeśli przychód jest jednorazowy, cel ten nadal istnieje.
Sąd podkreślił, że decydującym czynnikiem jest charakter przychodu – czy jest on potencjalnie cykliczny czy też jednorazowy.
W świetle tego wyroku, organy odpowiedzialne za przyznawanie zasiłku muszą uwzględnić charakter przychodu, aby sprawiedliwie ocenić prawo osoby do wsparcia finansowego w okresie bezrobocia.
>>> Licz, sprawdzaj, działaj – poznaj klucz do sukcesu w prowadzeniu działalności bez rejestracji: 7 zasad liczenia limitu działalności nierejestrowanej w 2024 roku
Ciekawostka 5: Działalność nierejestrowana może być zaletą przy ubieganiu się o dofinansowanie
Nie otrzymasz dofinansowania na start z działalnością nierejestrowaną, ale mały biznes może być wsparciem przy ubieganiu się o dotację z Urzędu Pracy.
Dofinansowania na start z działalnością gospodarczą możesz otrzymać w różnych podmiotach m.in. w Urzędzie Pracy.
Możesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna, złożyć wniosek o dotację a jednocześnie w tym czasie prowadzić działalność nierejestrowaną (z zachowaniem warunków, o których pisałam wyżej).
Prowadzenie biznesu na próbę może dać wiele ciekawych wniosków z rynku, o planowanej sprzedaży czy promocji produktów, możesz też poprosić na bieżąco o opinię i rekomendacje swoich klientów.
To będzie bardzo pomocne w wypełnianiu wniosku i pisaniu biznesplanu pod działalność gospodarczą.
Co więcej działalność nierejestrowana może też zostać wykazana jako aktywność zawodowa.
Działalność nierejestrowana a status osoby bezrobotnej – działalność nierejestrowana nie wyklucza rejestracji w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna
Prowadzenie działalności nierejestrowanej może stanowić atrakcyjną opcję dla osób poszukujących alternatywnych źródeł dochodu, zwłaszcza w okresie poszukiwania zatrudnienia lub jako krok w kierunku rozwoju własnego biznesu.
Jednakże zawsze warto zachować ostrożność i zasięgnąć porady w sprawie zgodności takiej działalności z obowiązującymi przepisami prawa oraz ewentualnych konsekwencji dla statusu osoby bezrobotnej.
Świadomość przepisów oraz skonsultowanie się z odpowiednimi instytucjami może pomóc uniknąć nieporozumień i problemów związanych z prowadzeniem biznesu na próbę.
Warto również korzystać z dostępnych źródeł wiedzy i wsparcia, aby podejmować świadome i odpowiedzialne decyzje w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz korzystania z programów aktywizacyjnych.
***
Chcesz wiedzieć więcej o tym jak prowadzić biznes na próbę? Przeczytaj książkę Biznes Mamy!
Poradnik o działalności nierejestrowanej, to kompendium wiedzy prawnej, księgowej i biznesowej o prowadzeniu biznesu na próbę.
Spis treści i szczegółowe informacje są dostępne TUTAJ>>
Z kodem: BLOGPRAWNICZY kupisz książkę 50 zł taniej!
Joanna Rułkowska
prawniczka
***
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
- Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
- Artykuł internetowy dostępny pod adresem: https://poradnikpracownika.pl/-czy-osoba-bezrobotna-moze-osiagac-jakikolwiek-przychod
- Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2020 roku, sygn. akt: I OSK 1753/20.
***
Czy mogę prowadzić działalność nierejestrowaną jeśli jestem ubezpieczona w KRUS?
Prowadzenie działalności rolniczej w Polsce to przedsięwzięcie ściśle regulowane przepisami prawnymi, zwłaszcza w kontekście ubezpieczeń społecznych. Dla rolników rozważających ekspansję swojej działalności poza ramy rolnictwa, istnieją specyficzne wyzwania i możliwości, zwłaszcza jeśli chodzi o kontynuację ubezpieczenia w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).
W niniejszym artykule przyjrzymy się, czy możliwe jest prowadzenie działalności nierejestrowanej będąc ubezpieczonym w KRUS, jakie są związane z tym warunki oraz jakie obowiązki należy spełnić [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }