Joanna Rułkowska

prawniczka

Ekspertka w temacie małych biznesów i pasjonatka praw kobiet. Autorka książki Biznes Mamy i programu wsparcia w postaci Akademii Małego Biznesu. Laureatka konkursu Kobieta E-commerce 2023 w kategorii Przedsiębiorcza Mama. Specjalizuje się w budowaniu profesjonalnych i zgodnych z prawem pasów startowych od działalności nierejestrowanej do biznesu marzeń. Wierzy, że każda chwila to szansa, by wszystko zmienić.
[Więcej >>>]

Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy? Pięć najważniejszych informacji!

Joanna Rułkowska25 października 2023

Działalność nierejestrowaną cechuje przede wszystkim uproszczona forma jej prowadzenia, co związane jest ściśle z mniejszą ilością formalności, a także mniejszymi kosztami. Mimo to, nadal należy pamiętać, że istnieją określone wymogi, z którymi warto się zapoznać jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia własnego biznesu.

W artykule Działalność nierejestrowana 2023? Pięć warunków na start! zostało omówione pięć warunków, takich jak: odpowiednia koncepcja biznesowa, konieczność poznania prawnych oraz księgowych aspektów działalności nierejestrowanej, marketing i promocja, rozwój osobisty i zawodowy, dlatego – jeśli chcesz pozyskać wiedzę, jak prawidłowo rozpocząć działalność – zajrzyj do tego artykułu!

Bardzo ważną kwestią jest podatek dochodowy – czyli wiedza w jaki sposób rozliczać swoją działalność nierejestrowaną.

W tym artykule znajdziesz pięć kluczowych informacji dotyczących podatku dochodowego w kontekście prowadzenia działalności bez rejestracji.

Podatek dochodowy

Podatek dochodowy w działalności nierejestrowanej – podstawowe informacje

Sprawdź podstawowe informacje o tym, w jaki sposób rozliczać swoją działalność nierejestrowaną. O czym musisz wiedzieć?

Informacja I.

Brak osobowości prawnej

Warunkiem założenia działalności nierejestrowanej jest prowadzenie jej przez osobę fizyczną – wyłączona jest możliwość prowadzenia takiej formy działalności przez spółkę. W związku z tym to osoba fizyczna – odpowiedzialna za swój biznes – odpowiada również za opodatkowanie swojego dochodu.

Uwzględniając, iż nie jest to działalność gospodarcza nie ma obowiązku odprowadzania okresowych (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy. Jednak bezwzględnie wymagane jest, aby rozliczyć się z osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów z tytułu prowadzonej przez Ciebie działalności nierejestrowanej w zeznaniu rocznym PIT-36.

Informacja II.

Zasady opodatkowania

Rozliczając się z prowadzonej działalności nierejestrowanej składasz zeznanie roczne PIT-36.

W związku z tą działalnością uzupełnić należy rubrykę „działalność nierejestrowana” – wskazać przychody, koszty i dochód.

Przychodem z działalności nierejestrowanej są wszystkie przysporzenia faktycznie otrzymane bądź z możliwością dysponowania przez Ciebie, czyli kwoty, które zapłacił klient za towar lub usługę.

W zeznaniu rocznym odliczone zostają koszty poniesione w związku z prowadzeniem działalności.

Koszty te powinny zostać wykazane poprzez zebrane dokumenty. Dlatego bardzo ważną kwestią jest, aby przechowywać wszystkie dokumenty zakupów – najlepiej faktury z zamieszczonymi na nich Twoimi danymi (imię, nazwisko, adres zamieszkania).

Aby wyliczyć podatek od dochodu ustalony według zasad ogólnych zastosować należy skalę podatkową.

Jeśli posiadasz inne źródło dochodu, np. dochody z pracy, umowy zlecenia czy emerytury, które podlegają opodatkowaniu również według skali podatkowej, należy dołączyć je do dochodu pozyskanego z działalności nierejestrowanej.

Stawki podatku dochodowego to:

12% – w przypadku, gdy podstawa obliczania podatku wynosi do 120 000 zł; przy ustalaniu podatku uwzględnia się kwotę zmniejszającą podatek, czyli 3600 zł
32% – w przypadku, gdy podstawa obliczania podatku wynosi ponad 120 000 zł podatek wynosi 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad kwotą 120 000 zł.

Informacja III.

Ulgi i odliczenia

Działalność nierejestrowana jest zawsze opodatkowana na zasadach ogólnych, nie masz możliwości wyboru innej formy opodatkowania.

W związku z obowiązkiem rozliczania na skali podatkowej, wiąże się zastosowanie kwoty wolnej od podatku. Aktualnie kwota ta wynosi 30 000 zł w skali roku.

Mimo możliwości zmieszczenia się dochodu z prowadzonej działalności w rocznej kwocie wolnej od podatku i tak należy wykazać swoje przychody, dochody oraz koszty podczas składania rocznego zeznania podatkowego.

Odnośnie ulgi dla młodych – niestety nie dotyczy ona osób prowadzących działalność nierejestrowaną. Osoba fizyczna – nawet poniżej 26 roku życia – ma obowiązek zapłacić podatek dochodowy od dochodów pozyskanych z prowadzonej działalności nierejestrowanej.

>>> Sprawdź praktyczne wskazówki na start z małym biznesem! Działalność bez rejestracji? Wykonaj samodzielnie audyt biznesowy!

Mimo, że w przypadku wykonywania działalności bez rejestracji ulga dla młodych Cię nie dotyczy, istnieje wiele innych rodzajów ulg i odliczeń, z których możesz skorzystać, takich jak:

ulga na dziecko – przysługuje będąc rodzicem, opiekunem prawnym, pełniąc funkcję rodziny zastępczej (po spełnieniu określonych warunków)
ulga na Internet – odliczeniu podlegają wydatki związane z użytkowaniem sieci Internet, niezależnie od miejsca i formy korzystania (po spełnieniu określonych warunków)
ulga rehabilitacyjna – skorzystać z niej można jako osoba niepełnosprawna lub mając na utrzymaniu osobę niepełnosprawną oraz ponosząc wydatki na rehabilitacje lub na ułatwienie wykonywania czynności życiowych (po spełnieniu określonych warunków)
odliczenie darowizn – odliczyć można kwoty darowizn przekazanych na różne cele, np. na organizacje pożytku publicznego (po spełnieniu określonych warunków)

oraz inne, np. ulga abolicyjna, ulga termomodernizacyjna, ulga na zabytki, składki społeczne, wpłaty na IKZE (internetowe konto zabezpieczenia emerytalnego) czy ulga dla inwestujących w ASI (alternatywne spółki inwestycyjne).

Prowadzenie działalności nierejestrowanej i pozyskiwane z tego tytułu przychody nie wykluczają także możliwości skorzystania z prawa do wspólnego rozliczenia małżonków. W wielu sytuacjach jest to bardzo korzystny rodzaj rozliczenia.

Informacja IV.

Terminy i obowiązki podatkowe

Zeznanie podatkowe z prowadzonej działalności nierejestrowanej należy złożyć zgodnie z określonym wzorem oraz w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Zeznanie, które złożysz przed początkiem terminu uznane zostaje za złożone w dniu 15 lutego.

Natomiast odnośnie terminu końcowego – jeśli 30 kwietnia wypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, wtedy ostatnim dniem, w którym możesz złożyć zeznanie jest pierwszy dzień roboczy po dniu/dniach wolnych.

Zeznanie podatkowe możesz złożyć w formie:

papierowej – deklarację można zanieść do urzędu skarbowego lub przesłać pocztą, najlepiej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru
elektronicznej – przez e-Deklaracje lub w usłudze Twój e-PIT dostępnej w serwisie e-Urząd Skarbowy.

Aby rozliczenie działalności nierejestrowanej było w ogóle możliwe konieczne jest prowadzenie odpowiedniej dokumentacji księgowej.

Nie ma obowiązku zgłaszania w Urzędzie Skarbowym rozpoczęcia działalności, jednak obligatoryjne jest prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży.

Dokumenty, które są podstawą rozliczenia Twojej działalności to dokumenty sprzedaży oraz poniesionych kosztów, wystawione faktury, potwierdzenia przelewów.

To na ich podstawie złożona zostaje deklaracja oraz obliczany jest podatek, który należy odprowadzić.

Dlaczego jest to takie istotne?

W sytuacji, gdy nie posiadasz takiej ewidencji, Urząd Skarbowy samodzielnie określa wartość sprzedaży i od tej ustalonej przez organ kwoty może zostać wyliczony wyższy podatek.

Informacja V.

Kary za nieprawidłowe rozliczenia

Trzeba mieć również świadomość, że rozliczenie podatku dochodowego jest obowiązkiem każdego podatnika, a niewywiązanie się z niego wywołuje konkretne skutki.

>>> W jaki sposób rząd wspiera kobiety, które rodzą dzieci, ale nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego – Działalność bez rejestracji a świadczenie rodzicielskie? Najważniejsze informacje o kosiniakowym i małym biznesie!

Zaznaczyć należy, że konsekwencje nieprawidłowego rozliczenia podatku dochodowego nie są przewidziane ze względu na to, co zrobił bądź czego nie wykonał podatnik, ale przede wszystkim biorąc pod uwagę tzw. szkodliwość społeczną czynu.

Dlatego wysokość lub rodzaj kary jest ściśle związany z kwotą, której zaniedbania dopuścił się podatnik.

W świetle przepisów Kodeksu karnego skarbowego czynem zabronionym może być przestępstwo skarbowe oraz wykroczenie skarbowe.

Osoba, która uchyla się od opodatkowania – nie ujawnia przedmiotu lub podstawy opodatkowania bądź nie składa deklaracji odpowiedniemu organowi podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze ograniczenia albo pozbawienia wolności, a nawet obu tym karom łącznie.

Łagodniejsza kara przewidziana jest w przypadku, gdy kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest niewielkiej wartości lub kwota ta nie przekracza progu – czyli pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w danym roku.

Pamiętaj! Opłacenie przez Ciebie grzywny jest niezależne od obowiązku uregulowania zaległości podatkowej oraz odsetek karnych. Zatem musisz pamiętać o opłaceniu zarówno zadłużenia, jak i odsetek oraz kary grzywny.

Działalność bez rejestracji a konsekwencje podatkowe w przypadku przekroczenia limitu

W przypadku działalności nierejestrowanej warto również mieć świadomość, jakie konsekwencje niesie za sobą przekroczenie miesięcznego limitu przychodu.

Jeśli Twój przychód przekracza w danym miesiącu ten limit, Twoja działalność staje się działalnością gospodarczą wraz z dniem, gdy przekroczenie to wystąpiło.

W takiej sytuacji Twoim obowiązkiem jest złożenie – w terminie 7 dni od dnia przekroczenia limitu przychodu – wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wspomniane 7 dni jest okresem przejściowym i zgodne z ustawą o podatku dochodowym wszystkie przychody uzyskane od dnia przekroczenia limitu do dnia zarejestrowania działalności gospodarczej (maksymalnie do 7 dnia po przekroczeniu limitu) są zaliczane jeszcze do działalności nierejestrowanej.

Musisz wiedzieć, że nawet jeśli nie złożysz wniosku o zarejestrowanie swojego biznesu to zgodnie z przepisami prawa, automatycznie z 7 dniem po przekroczeniu limitu przychodu, Twoja działalność stała się działalnością gospodarczą, a w konsekwencji nałożone zostają na Ciebie obowiązki wynikające z jej prowadzenia.

Dlatego też instytucje, takie jak np. ZUS czy Urząd Skarbowy będą mogły traktować Cię jako przedsiębiorcę i naliczać zaległości w płatności składek i zaliczek na podatek za miesiące, w których nie dokonano rejestracji działalności.

Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy – podsumowanie

Niezbędną kwestią prowadząc własną działalność nierejestrowaną jest znajomość podstawowych zasad – przepisów prawa, aby mogła ona funkcjonować prawidłowo.

Jednym z ważniejszych aspektów jest sposób opodatkowania Twojej działalności, czyli rola podatku dochodowego.

>>> Jakie wymagania i obowiązki wiążą się z pracą na własny rachunek, jeśli jesteś korektorem: Chcesz zostać korektorem? Zacznij od działalności nierejestrowanej!

Temat podatków jest bardzo rozległy i może powodować pojawienie się wielu wątpliwości, jednak po poznaniu wyżej opisanych pięciu podstawowych informacji odnośnie podatku dochodowego wszystko powinno okazać się znacznie łatwiejsze do przyswojenia.

Zapamiętaj, że to Ty jako osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną ponosisz odpowiedzialność za opodatkowanie swojego dochodu.
Zapoznaj się z zasadami ustalania podstawy opodatkowania oraz stawkami podatku dochodowego, które Cię dotyczą.
Warto poznać ulgi i odliczenia, z których możesz skorzystać.
Zapamiętaj, jakie terminy dotyczą Twojej działalności i jakie obowiązki musisz spełnić, aby móc prawidłowo rozliczyć swoją działalność.
Miej świadomość o istnieniu negatywnych konsekwencji związanych z nieprawidłowym rozliczeniem podatku dochodowego. Dodatkowo zapoznaj się także ze skutkami jakie wynikają z przekroczenia określonego limitu przychodu.

Warto zapoznać się z ww. pięcioma najważniejszymi informacjami odnośnie podatku dochodowego, aby prowadzić swój biznes prawidłowo, zgodnie z przepisami prawa i rzetelnie – wzbudzając zaufanie w oczach Twoich klientów!

Monika Górowska
absolwentka wydziału prawa

Zdjęcie w poście pochodzi z Pexels

***

Bibliografia:

***

Działalność nierejestrowana dla fotografów? Obejrzyj wywiad udzielony Mafelo Polska!

Zapraszam Cię serdecznie do odsłuchania wywiadu, którego udzieliłam Mafelo Polska. Odpowiedziałam w nim na najbardziej nurtujące pytania dotyczące działalności nierejestrowanej w branży fotograficznej [Czytaj dalej…]